Τι είναι;
Η κατευθυνόμενη με υπέρηχο βιοψία αποτελεί μία ελάχιστα επεμβατική ιατρική πράξη που χρησιμοποιεί την δυνατότητα απεικόνισης του οργάνου στόχο σε πραγματικό χρόνο, με σκοπό τη σωστότερη επιλογή της αλλοίωσης από την οποία χρειάζεται να ληφθεί υλικό. Με αυτό τον τρόπο η βιοψία έχει μεγαλύτερη επιτυχία και αυξάνονται οι πιθανότητες να ληφθεί επαρκές υλικό.
Ταυτόχρονα αποφεύγονται ευαίσθητες δομές όπως τα μεγάλα αγγεία μειώνοντας τις σοβαρές επιπλοκές.
Πως γίνεται;
Η υπερηχολογικά κατευθυνόμενη βιοψία γίνεται με λεπτή βελόνα ή με μεσαίου μεγέθους βελόνα. Δηλαδή υπάρχουν 2 διαφορετικές κύριες κατηγορίες βιοψιών, ανάλογα με το εύρος της βελόνας που χρησιμοποιείται.
Η πρώτη κατηγορία αφορά τις βιοψίες λεπτής βελόνας (FNA) όπου η διάμετρός της είναι πάρα πολύ λεπτή και συγκεκριμένα είναι ίδια ή λεπτότερη από τη βελόνα της αιμοληψίας. Η λήψη του υλικού γίνεται μέσω της πρόκλησης μικροτραυματισμών στην αλλοίωση στόχο και την αναρρόφηση με σύριγγα που συνδέεται με τη βελόνα.
Η διαδικασία είναι σχετικά ανώδυνη δηλαδή πονάει συνήθως λιγότερο από μία αιμοληψία. Γιαυτό το λόγο δεν χρησιμοποιείται ένεση με τοπική αναισθησία, συνήθως.
Η δεύτερη κατηγορία γίνεται με τη χρήση βελόνας με μεγαλύτερη διάμετρο και συνήθως χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις οπου η βιοψία λεπτής βελόνας έχει αποτύχει ή σε συγκεκριμένα όργανα στόχους ή όταν χρειάζεται να απαντηθούν συγκεκριμένα κλινικά ερωτήματα. Αυτός ο τύπος βιοψίας εκτός από τις περιπτώσεις του μαστού γίνεται ενδονοσοκομειακά αφού έχει μεγαλύτερο ρίσκο για παρενέργειες. Γίνεται με τη χρήση τοπικής αναισθησίας και ο ασθενής νοσηλεύεται για παρακολούθηση για τουλάχιστον μερικές ώρες.
Σε τι υπερέχει ο κάθε τύπος βιοψίας;
Κατ αρχήν και οι 2 τύποι βιοψιών όταν γίνονται με υπερηχολογική καθοδήγηση υπερέχουν σε ποσοστό επιτυχίας. Δηλαδή στη λήψη επαρκούς υλικού από το σημείο στόχο ώστε να μπορεί να τεθεί διάγνωση και στη σημαντική μείωση των επιπλοκών.
Η βιοψία λεπτής βελόνας είναι μία σχετικά ατραυματική πράξη αφού η βελόνα είναι πολύ λεπτή. Είναι μία ελάχιστα επεμβατική πράξη η οποία γίνεται καλά ανεκτή . Ταυτόχρονα όμως ανάλογα με το όργανο στόχο επειδή η βελόνα είναι πολύ λεπτή υπάρχει ο κίνδυνος το υλικό να μην είναι επαρκές για τον κυτταρολόγο ιατρό που θα επεξεργαστεί το υλικό. Διεθνώς μέχρι και το 30% των βιοψιών του θυρεοειδή δίνουν ανεπαρκές υλικό. Ανάλογα με την επικινδυνότητα της αλλοίωσης η βιοψία μπορεί να χρειαστεί να επαναληφθεί σχετικά σύντομα ή αργότερα. Αυτό καθορίζεται από συγκεκριμένα απεικονιστικά κριτήρια που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στο πόρισμα που λαμβάνει ο εξεταζόμενος. Με αυτό τον τρόπο το υπερηχογράφημα του θυρεοειδή αποτελεί κομβικό σημείο για τον τρόπο διαχείρισης ενός όζου. Τελικά κάθε όζος ταξινομείται ανάλογα με το εκτιμόμενο ρίσκο του.
Η βιοψία πυρήνα ή αδρής βελόνας αποκόπτει ένα ολόκληρο ιστοτεμαχίδιο οπότε παρέχει περισσότερο υλικό στον παθολογοανατόμο που θα επεξεργαστεί το υλικό. Το υλικό επαρκεί για να αναλυθεί με πολυπλοκότερες μεθόδους . Συνήθως η μέθοδος δεν δίνει ανεπαρκές υλικό υπάρχουν όμως και πάλι περιπτώσεις όπου η μέθοδος αποτυγχάνει όπως στην περίπτωση λήψης νεκρωτικού υλικού οπότε η διαδικασία επαναλαμβάνεται με τη χρήση σκιαγραφικού υπερήχου.
Το πρόβλημα αυτής της μεθόδου είναι το μεγαλύτερο ρίσκο επιπλοκών.
Υπάρχει κίνδυνος διασποράς κακοηθών κύτταρων κατά τη διάρκεια μιας βιοψίας;
Όσον αφορά τη βιοψία λεπτής βελόνας αυτό το ερώτημα αγγίζει τα όρια του αστικού μύθου, ειδικά για όργανα όπως ο μαστός, ο θυρεοειδής. οι λεμφαδένες αλλά και οι μύς . Το ρίσκο διασποράς κυττάρων εξαιτίας βιοψίας λεπτής βελόνας είναι αμελητέο ακόμα και σε περιπτώσεις αλλοιώσεων που έχουν τέτοια επικινδυνότητα. Η μέθοδος χρησιμοποιείται για αρκετές δεκαετίες πια και ουδέποτε έχει δημοσιευθεί κάτι που να καθιστά την βιοψία λεπτής βελόνας επικίνδυνη και υπεύθυνη για διασπορά κυττάρων. Αντίθετα η έγκαιρη και σωστή διάγνωση και η σωστή καθοδήγηση του χειρουργού από μία βιοψία την καθιστά σε πολλές περιπτώσεις απαραίτητη. Επίσης η αποφυγή ενός άσκοπου χειρουργείου εμπεριέχει πολλαπλά οφέλη για τον ασθενή.
Η βιοψία αδρής βελόνας αντίθετα εμπεριέχει μικρό ρίσκο διασποράς κυττάρων σε συγκεκριμένες παθήσεις και όργανα γι’ αυτό και γίνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Η βιοψία ως μέθοδος είναι απαραίτητη ώστε να αποκλεισθεί με ασφάλεια η υποψία κακοήθειας μίας βλάβης ή να γίνει έγκαιρη διάγνωση . Τα οφέλη για τον ασθενή σε σχέση με το όποιο ρίσκο είναι πολλαπλά γι’ αυτό και σε πολλές χώρες αποτελεί το πρώτο βήμα πριν από οποιαδήποτε θεραπευτική προσέγγιση.
